Pierwsze dwa tygodnie ciąży - objawy 1-2 tydzień

Pierwsze dwa tygodnie ciąży

Tygodnie ciąży i termin porodu są więc liczone od pierwszego dnia ostatniej miesiączki. Termin ten może być później skorygowany na podstawie badania ultrasonograficznego (USG) pierwszego trymestru ciąży. Jest to dobry moment na zmianę stylu życia na zdrowszy, o ile wcześniej taki nie był (warto pomyśleć o tym jeszcze na etapie starań o dziecko). Należy zadbać o różnorodną dietę i odpowiednią ilość snu, utrzymać dotychczasową aktywność fizyczną, zrezygnować z używek oraz, na tyle na ile to możliwe, unikać stresu. Oczywiście należy podkreślić, że zdrowe nawyki powinny zostać z nami przez cały okres ciąży (a najlepiej jeszcze dłużej). Podstawą ma być odpowiednia dieta,  którą można uzupełniać odpowiednimi suplementami. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi, można podawać preparaty, które zawierają: kwas foliowy, witaminę D3, jod i kwasy DHA. Stosowanie preparatów wielowitaminowych, które zawierają długą listę witamin, mikro- i makroelementów, nie jest wskazane i należy skonsultować z lekarzem prowadzącym ciążę.

Kwas foliowy

Początek ciąży to czas, kiedy należy zwrócić szczególną uwagę na kwas foliowy. Zgodnie z aktualną wiedzą zaleca się dietę bogatą w  kwas foliowy wszystkim kobietom w wieku prokreacyjnym w dawce 0.4 mg/d. Należy podkreślić, że podstawowym źródłem folianów powinna być właściwie zbilansowana, zdrowa i różnorodna dieta, a jej uzupełnienie stanowią leki lub suplementy. Źródłem kwasu foliowego są produkty, takie jak m.in.:

• pietruszka (liście i korzeń),
• fasola biała,
• brukselka,
• jarmuż,
• brokuły,
• szpinak,
• żółtko jaja kurzego.

Witamina D w ciąży

Wybierając dietę czy odpowiednie witaminy dla ciężarnej, warto zwrócić uwagę również na to, czy pojawia się w nich witamina D. Jej głównym źródłem jest synteza skórna zachodząca pod wpływem promieni słonecznych. Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników przestrzega, że ze względu na nasze warunki klimatyczne, synteza skórna witaminy D w wystarczających ilościach jest możliwa tylko od marca do września (i to przy zachowaniu odpowiednich warunków, m.in. czasu ekspozycji, braku kremów z filtrem UV). Zgodnie z powyższym, PTGiP rekomenduje, aby kobiety ciężarne i karmiące piersią (bez obciążeń sugerujących niedobór witaminy D i z prawidłowym BMI) przyjmowały ją w ilościach 1500-2000 IU/d. Dawkę dobieramy w zależności od stężenia witaminy w surowicy krwi, a także masy ciała. Może ona wymagać podawania jej w formie suplementów.

Jod w ciąży

Kobiety ciężarne mają większe zapotrzebowanie na jod. Związane jest to m.in. ze wzrostem wytwarzania hormonów tarczycy oraz wzmożoną utratą jodu przez nerki. Dlatego według najnowszych rekomendacji zaleca się przyjmowanie jodu w ilości 150-200 mcg/d u wszystkich kobiet w ciąży bez chorób tarczycy w wywiadzie. Już od pierwszych tygodni ciąży warto zadbać o odpowiednią podaż składników mineralnych i witamin, gdyby w sytuacji zwiększającego się w ciąży zapotrzebowania, niełatwo było dostarczyć wystarczającą ilość omówionych wyżej składników z pożywieniem, warto  pomyśleć o wdrożeniu odpowiedniej suplementacji.

Zmiany w organizmie zachodzące podczas pierwszego trymestru ciąży

Pierwszy trymestr ciąży trwa od 1. do 13. tygodnia. Jest to czas, kiedy rozwój zarodka, następnie płodu, jest bardzo dynamiczny. Pod koniec tego okresu wykształcone jest łożysko, płód przypomina wyglądem noworodka (w badaniu USG można zobaczyć głowę, tułów, kończyny górne i dolne), a większość narządów jest już rozwiniętych. Płód ssie kciuk, ziewa, przeciąga się, wykształcają się linie papilarne. W 13. tygodniu ciąży płód ma około 7-8 cm i waży około 30 g. Jednocześnie dochodzi do zmian w organizmie kobiety, które mogą prowadzić do pojawienia się pewnych objawów ciąży. W pierwszych tygodniach ciąży są to przede wszystkim: ból i obrzęk piersi, zmęczenie i senność czy bóle brzucha, rzadziej objawy, które kojarzone są jako pierwsze - nudności i wymioty.

 

Na podstawie:

• Bomba-Opoń D. i inni, Suplementacja folianów w okresie przedkoncepcyjnym, w ciąży i połogu. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 2017, 2, 5, 210-214.
• Dineva M., Fishpool H., Rayman M. P., et al. Systematic review and meta-analysis of the effects of iodine supplementation on thyroid function and child neurodevelopment in mildly-to-moderately iodine-deficient pregnant women. Am J Clin Nutr. 2020 Apr 22:nqaa071.
• Karowicz-Bilińska A., Nowak-Markwitz E., Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania witamin i mikroelementów u kobiet planujących ciążę, ciężarnych i karmiących. Ginekol Pol. 2014 May;85(5):395-9.
• Steele J. W., Kim S. E., Finnell R. H. One-carbon metabolism and folate transporter genes: Do they factor prominently in the genetic etiology of neural tube defects? Biochimie. 2020 Feb 13:S0300-9084(20)30033-X.
• Wendołowicz M., Stefańska E., Ostrowska L., Żywienie kobiet w okresie ciąży. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2014, 20, 3, 341-345.
• Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, 07/2020, https://www.ptgin.pl/sites/default/files/page-2021/Rekomendacje%20Polskiego%20Towarzystwa%20Ginekolog%C3%B3w%20i%20Po%C5%82o%C5%BCnik%C3%B3w%20dotycz%C4%85ce%20suplementacji%20u%20kobiet%20ci%C4%99%C5%BCarnych.pdf, (dostęp 03.06.2021)
• Zimmer M., Sieroszewski P. i inni, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 2020, t. 5, nr 4, s. 170-181.